การเพาะเลี้ยง

 

การปลูกเลี้ยง

ชบาเป็พืชที่ปลูกเลี้ยงง่าย ถ้ามีการดูแลรักษาอยู่เหมาะสม จะทำให้ชบาออกดอกสวยงามตลอดปี ดินปลูก ควรเป็นดินร่วนซุย มีการระบายน้ำดี อาจผสมดินร่วน ขี้เถ้าแกลบ การมะพร้าวสับ และปุ๋ยคอก อย่างละ 1 ส่วน คลุกเคล้าให้เข้ากัน การให้น้ำขึ้นอยู่กับฤดูกาลและสภาพอากาศ เช่น ในฤดูฝนควรให้น้ำเมื่อเห็นว่าฝนไม่ตก เป็นเวลานานหรือผิวดินแห้ง ส่วนใหญ่ฤดูแล้งให้น้ำเพียงวันละครั้ง และไม่ควรมีน้ำขังแฉะ ควรให้ปุ๋ยสูตร เสมอ เช่น 16-16-16 หรือ 15-15-15 ทุกๆ เดือน เดือนละครั้ง พร้อมกับพรวมดินรอบพุ่มต้น ส่วนปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก นำมาปรับปรุงดินเป็นตรั้งคราว โดยธรรมชาติเป็นพืชที่ต้องการแสงแดดจัด ขึ้นได้ในดินทุก สภาพ และมักจะทนแล้งได้ดี
การขยายพันธุ์
มีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับวัตถุปรัสงค์ และความสะดวกในการทำ ได้แก่

ปักชำ เตรียมกิ่งชำขนาดเส้นผ่าศุนย์กลางประมาณ 1 ซม. ลิดในออกบางส่วน เพื่อลดการคายน้ำ ตัดส่วน โคนในแนวเฉียงและกรีดตามยาวประมาณ 2 ซม. 2-3 รอยที่โคนกิ่ง วัสดุชำมักใช้ทรายผสมกับขี้เถ้า- แกลบปริมาณเท่าๆ กัน ปักกิ่งชำในแนวเฉียงเล็กน้อย แต่ละกิ่งห่างกันประมาณ 10 ซม. นำไปไว้ในกระ บะพ่นหมอกหรือใสุ่งพลาสติกประมาณ 2 สัปดาห์กิ่งชำจะออกราก ย้ายปลูกลงในกระถางหรือถุงต่อไป วิธีนี้จะได้ต้นจำนวนมาก

เสียบยอด นิยมใช้พู่ระหง ชบา หรือชบาด่างเป็นต้นตอ เนื่องจากมีความแแข็งแรงทนทานต่อสภาพแวด ล้อม เลือกต้นตอที่มีลำต้นตรง ลิดใบออกบางส่วน ตัดยอดออก แล้วใช้มีดผ่าลงกลางรอยตัดยาวประมาณ 3 ซม. สำหรับกิ่งพันธุ์ต้องมีตา 2-3 ตา ยาวประมาณ 10 ซม. เฉือนโคนทั้งสองด้านเป็นรูปลิ่ม รอยเฉือน ด้านหน้ายาวประมาณ 2-3 ซม. เสีบยลงบนต้นตอให้รอยแผลทาบกันสนิทดี พันพลาสติกจากล่างขึ้นบน ให้แน่น หลักจากนั้น 2-3 สัปดาห์ แกะพลาสติกตรวจดูรอยแผล วิธีนี้จะทำให้ได้ต้นพันธุ์ดีที่เจริญเร็ว

ชนิดของชบา

ชบาญี่ปุ่น

 

 

Hibicus moscheutos L

 

เป็น ไม้พุ่มสูงถึง2.50เมตร ใบรูปหัวใจหรือรูปไข่ โคนใบมนรูปหัวใจ ขนาดของใบกว้าง11-13ซม.ยาว14-16ซม. ใบอ่อนบางมีขนนุ่ม ดอกชั้นเดียวขนาด30-35ซม.กลีบดอกแผ่แบน มี4สีคือสีแดง สีขาว สีชมพู และสีชมพูอ่อน โคนกลีบดอกสีแดง ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด

 

หลัง จากดอกโรยหมดแล้วต้องตัดแต่งกิ่งจนเกือบชิดโคน ชบาญี่ปุ่นมีรากที่มีการสะสมอาหารไว้ จะแตกกิ่งใหม่ขึ้นมาแทน หากไม่ตัดแต่งต้นจะโทรม ออกดอกน้อย ดอกมีขนาดเล็ก

 

ชบาจิ๋ว

 

 

Hibicus hirtus L.

 

ไม้ พุ่มขนาดเล็กสูง2-5เมตร แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบเป็นแฉก3แฉก ปลายแหลม ใบและก้านใบมีขนนุ่ม ดอกชั้นเดียว ขนาด2-3ซม. กลีบดอกบางสีชมพูอมส้ม ยอดเกสรเพศเมียสีแดง ไม่ทราบถิ่นกำเนิดแน่ชัด

 

ชบาจีน

 

 

Hibicus syriacus

 

Althea Rose,Shrubby Althea, Syriacus Rose, Syrian Ketrina

 

ถิ่นกำเนิดในแถบเอเซียใต้และเอเซียตะวันออก เป็นไม้พุ่ม ลำต้นั้งชูเหมือนกิ่งกระโดง สุงได้ถึง3เมตร ใบเว้าเป็นแฉก3แฉก ขอบใบจักฟันเลื่อย มีขนนุ่มสั้นๆปกคลุม ดอกเดี่ยวเกิดตามซอกใบ มีทั้งดอกชั้นเดียว ดอกกึ่งซ้อนและดอกซ้อน ขนาด8-10ซม.มีหลายสีเช่นสีม่วงเข้ม สีม่วงและสีขาว ก้านดอกสั้นมักออกดอกน้อย เหมาะที่จะปลูกเป็นไม้กระถาง

 

ชบาฟิลิปปินส์

 

 

 

Hibicus hybrid

 

ไม่ ทราบชื่อพันธุ์แต่เรียกกันทั่วไปว่า ชบาฟิลิปปินส์ ใบรูปไข่ปลายแหลม โคนมน ขอบจักฟันเลื่อย ดอกขนาด12-13ซม.กลีบดอกซ้อนมีหลายสีเช่นสีแดง สีชมพู

ประโยชน์

สรรพคุณทางยาและประโยชน์ ในคัมภีร์อายุรเวท พูดถึงสรรพคุณของดอกชบาว่า ช่วยฟอกโลหิต บำรุงจิตใจให้แช่มชื่น บำรุงผิวพรรณ นอกจากนี้ยังช่วยรักษาและบรรเทาโรคเกี่ยวกับไต และโดยเฉพาะโรคเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง เช่นเสียเลือดประจำเดือนมากเกินไป ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ รวมทั้งปัญหาเรื่องระดูขาวไม่เพียงแต่ดอกชบาเท่านั้นที่ใช้เป็นยาดีของอินเดีย ส่วนอื่นๆของชบายังใช้เป็นยารักษาโรคได้ด้วย อย่างเช่น เปลือกต้นชบาใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา ใบชบาใช้แก้แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก บำรุงผม ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ มีระดูขาว – นำดอกชบาสด 4 ดอกมาตำให้แหลก แล้วกินตอนท้องว่างในตอนเช้าติดต่อกัน 7 วัน นำดอกชบามาตากให้แห้งในที่ร่ม เมื่อแห้งสนิทดีแล้ว เอามาบดเป็นผง กินครั้งละ 1 ช้อนชาตอนเช้าติดต่อกันนาน 7 วัน ประจำเดือนไม่มา ใช้ดอกชบา 3 ดอกบดให้แหลก แล้วผสมกับน้ำมะนาวสัก 2 ช้อนโต๊ะ หรือผสมกับนม 1 แก้ว แล้วดื่มตอนท้องว่างตอนเช้า จะช่วยปรับเรื่องประจำเดือนได้ เอาเฉพาะกลีบดอกชบาผสมกับน้ำตาลอ้อยหรือน้ำตาลปี๊บอย่างละเท่าๆ กันใส่ในโถแก้วมีฝาปิด แล้วเอาโถแก้วออกตากแดดติดต่อกันสัก 21 วัน น้ำตาลจะละลายผสมกับดอกชบา พอครบกำหนดแล้วเอามากินครั้งละ 2 ช้อนชา วันละ 2 ครั้ง นานสองถึงสามสัปดาห์ ยาสูตรนี้ถือว่า เป็นยาบำรุงประจำเดือน ดับร้อนและแก้ไข้ – ใช้ดอกชบา 4 ดอกแช่ในน้ำต้มสุก 2 แก้ว แล้วดื่มต่างน้ำ จะช่วยดับร้อนผ่อนกระหายและแก้ไข้ได้ดี รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา เช่น ฮ่องกงฟุต – ใช้เปลือกต้น 50 กรัม แช่ในแอลกอฮอล์ 150 ซีซี นานหนึ่งวัน แล้วกรองเอาแต่น้ำยาไว้ทาบริเวณที่เป็นฮ่องกงฟุต รักษาแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก – ใช้ใบชบาหรือฐานดอกก็ได้มาตำให้แหลก แล้วเอามาพอกบริเวณที่ถูกไฟไหม้น้ำร้อนลวก น้ำเมือกจากใบจะช่วยรักษาแผลได้เป็นอย่างดี บำรุงผม – ใช้ใบชบาหนึ่งกำมือมาล้างให้สะอาด ตำให้แหลก เติมน้ำเล็กน้อย แล้วคั้นเอาแต่น้ำ กรองเอากากทิ้ง แล้วใช้น้ำเมือกจากใบชบาสระผม ช่วยชำระล้างสิ่งสกปรก และบำรุงเส้นผมให้ดกดำเป็นเงางาม

ประวัติของดอกชบา

ชบาพืชที่พบได้ทั่วไปในส่วนต่างๆ ของโลกมีถิ่นกำเนิดเป็นบริเวณกว้างใขเขตร้อนชื่น จากสมมุติฐานของ Ross Gast ในหนังสือ Genetic History of Hibibiscus rosasinensis บันทึกว่า ชบามีการกระจายพันธุ์เริ่มจากอินเดีย ซึ่งมีการนำชบามาใช้ประโยชน์ในกลุ่มชาวโพลินนีเซียน ต่อมาจึงแพร่หลายไปสู่จีน และบริเวณหมู่เกาะแปซิฟิก โดยนำชบาดอกสีแดง ( ปัจจุบันคือ Hibiscus rosasinensis ) ที่เรียกกันว่า กุหลาบจีน หรือ ” Rose of China ” ซึ่งมี ทั้งกลีบดอกชั้นเดียวและดอกซ้อนมาใช้เป็นไม้ดอกไม้ประดับ มีการสะสมพันธุ์ และส่งไปประเทศในแถบยุโรป ชบาแพร่เข้าสู่ยุโรปครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2221 โดย Van Reed ซึ่งเป็นชบาสีแดงกลีบดอกซ้อน ต่อมาในปี พ.ศ. 2275 Philip Miller และคณะได้นำชบาพันธุ์ดอกซ้อนและพันธุ์อื่น ๆ เข้าไปเผยแพร่ในอังกฤษ โดยนำมาปลูกสะสมพันธุ์ที่ The Chelsea Physic Garden และทดลองผลิตลูกผสม แต่ยังไม่แพร่หลายนัก ซึ่งในขณะนั้นใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hibiscus javanica เพราะเข้าใจว่าชบาที่นำเข้ามาเป็นพืชพื้นเมืองของเกาะชวา (Java)ของอินโดนีเซีย ต่อมากัปตันคุกและคณะได้เดินเรือสำรวจหมู่เกาะในแถบมหาสมุทรแปซิฟิกไปพบชบากลีบดอกซ้อนสีแดงปลูกอยู่ทั่วไป การปลูกชบาในฮาวายมีความนิยมมากว่า 100 ปีแล้ว

 

การขยายพันธ์

การขยายพันธุ์

การขยายพันธุ์มี 3 วิธี คือ
1.การปักชำ
2.การเสียบยอด
3.การติดตา

โรคและแมลงศัตรู
1. โรค ที่พบในชบาได้แก่ โรคใบจุดในช่วงฤดูฝน โรคใบหงิกที่เกิดจากเชื้อไวรัสโดยมีแมลงหวี่ขาวเป็นพาหะ

2. แมลงศัตรุ ที่พบมากได้แก่ แมลงหวี่ขาวดูดน้ำเลี้ยงจากใบและยอดอ่อนทำให้เกิดโรค ใบหงิก เพลี้ยแป้ง เพี้ยหอย
ดูดน้ำเลี้ยงจากใบและกิ่งก้านนอกจากนี้ยังมีหนอนผีเสื้อบางชนิดกัดกินดอกอ่อนทำให้ดอกไม่บานหรือกลีบเว้าแห่วง

3. สัตว์สัตรู ได้แก่ หอยทาก ทำลายโดยการกัดกินดอก กำจัดโดยใช้มือดึงออกหรือโรยปูนขาวรอบพื้นที่ปลูก

ลักษณะเด่น

ลักษณะเด่นของพืชชนิดนี้

คือ มีเส้นใยและยางเมือก (mucilagnous) อยู่ในเนื้อไม้โดยทั่วไปเป็นไม้พุ่มขนาดกลางใบเป็นใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับมีรูปร่างหลายแบบ เช่น รูปไข่ รูปกลม รูปรีหรือเว้าเป็นแฉก 3-5 แฉก มีกลีบดอก 5 กลีบแต่ละดอกจะเชื่อมติดกันเป็นวงที่ฐานดอกเกสรเพศผู้ประกอบด้วยอับเรณูสีเหลืองรูปไตและก้านชูอับเรณูสีขาวหรือสีเดียวกันเกสรเพศเมีย อยู่ปลายหลอดเกสรเพศผู้มักมีก้านเล็ก ๆ แยกยอดเกสรเพศเมียเป็น 5 ยอกตามจำนวนห้องรังไข่ส่วนยอดมีน้ำหวานสำหรับจับละอองเรณู

การดูแลรักษา

การดูแล

แสง                          ชอบแสงแดดมาก

น้ำ                             ต้องการน้ำพอประมาณ

ดิน                           เป็นไม้ที่ปลูกได้ง่ายสามารถเจริญเติบโตได้ในดินแทบทุกชนิด แต่ไม่ควรให้ดินเปียกหรือแฉะเกินไป

ปุ๋ย                           ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก

การขยายพันธ์              ตอน ปักชำ

โรคและแมลง               ไม่ค่อยมีโรคจะมีก็แต่เพลี้ยที่รบกวนอยู่

การป้องกันกำจัด         ฉีดพ่นด้วยยามาลาไธออนหรือไดอาซินอน ตามคำแนะนำที่ระบุไว้ในฉลาก

ลักษณะทั่วไป

ลักษณะทั่วไป

ชบาในบ้านเรารู้จักกันมานานแล้ว จะเห็นได้จากบ้านคนสมัยก่อนจะมีชบายอยู่แทบทุกบ้านปัจจุบันชบาได้รับการผสมพันธุ์เพื่อให้ได้พันธุ์ใหม่ออกมามากมาย ซึ่งล้วนแต่สวย ๆ งาม ๆทั้งนั้น ทำให้ได้ดอกของชบาที่มีรูปร่างสวยงามสีสันของดอกสดใส ขบานั้นจัดเป็นไม้พุ่ม ความสูงดดยทั่วไปประมาณ 2.50 เมตร ใบมีสีเขียวเข้ม มนรี ปลายใบแหลม แต่ปัจจุบันก็ยังมีพันธุ์ แตกต่างออกไปอีกมากมาย

ชบาเมเปิ้ล มีที่มาของชื่อคือ ดอกเมื่อบานจะเหมือนดอกชบา ลักษณะใบและสีของใบเป็นสีแดงคล้ายใบเมเปิ้ลมาก จึงถูกตั้งชื่อว่าชบาเมเปิ้ล ดังกล่าว และกำลังเป็นที่นิยมปลูกแพร่หลายอยู่ในเวลานี้

ชบาเมเปิ้ล อยู่ในวงศ์เดียวกันกับต้นกระเจี๊ยบแดง คือ MALVACEAE เป็นไม้พุ่ม สูง 1-2 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านเป็นสีแดง หรือแดงอมม่วง มีขน ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ก้านใบยาว เป็นสีเดียวกับสีลำต้น ใบมีหลายรูปแบบ เช่น รูปไข่ รูปนิ้วมือ ขอบจักตื้น ใบเว้าลึกเป็น 3 แฉก คล้ายใบเมเปิ้ลซึ่งเป็นไม้ยืนต้นในแถบยุโรป สีใบเป็นสีแดง หรือ แดงอมม่วง (ดูภาพประกอบคอลัมน์) เวลามีใบดก สีของใบจะสวยงามน่าชมมาก

ดอก ออกเดี่ยวๆ หรือเป็นคู่ตามซอกใบ มีใบประดับ 10 แฉก รูปใบหอก กลีบเลี้ยงเป็นสีแดง หรือ แดงอมม่วง มีขน จำนวน 5 กลีบ ลักษณะดอกโคนเชื่อมกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบดอก 5 กลีบ เนื้อกลีบดอกบางเหมือนกลีบดอกชบา ใจกลางดอกเป็นสีม่วงเข้มเกือบดำ กลีบดอกเป็นสีส้ม ดอกบานเฉพาะตอนเช้า พอถูกแสงแดดในตอนสายๆ ดอกจะหุบ มีเกสรตัวผู้จำนวนมาก ก้านเกสรเชื่อมกันเป็นหลอด ล้อมรอบด้วยเกสรตัวเมีย ปลายเกสรตัวเมียแยกเป็น 5 แฉก โผล่พ้นหลอดเกสรตัวผู้ เวลามีดอกและดอกบานในช่วงเช้า จะดูสวยงามมาก

ผล ค่อนข้างกลม ยอดแหลม มีสันตามยาวของผล มีกลีบเลี้ยงแผ่ขยายหุ้มผลไว้ มีเมล็ดจำนวนมาก ดอกออกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด และปักชำกิ่ง ปัจจุบันชบาเมเปิ้ลมีต้นขาย ที่ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ บริเวณโครงการ 21 แผง “คุณพร้อมพันธุ์” ราคาสอบถามกันเอง

การปลูกชบาเมเปิ้ล นิยมปลูก 2 แบบ คือ ปลูกลงดินกลางแจ้ง ยกดินปลูกให้สูง เพราะต้นชบาเมเปิ้ลเป็นไม้ชอบแดด ไม่ชอบนํ้าท่วมขัง ทนแล้งได้ดี ปลูกเป็นกลุ่มหลายๆ ต้น และปลูกลงกระถางขนาดใหญ่ทำทางระบายนํ้าก้นกระถางให้ดี อย่าให้มีนํ้าท่วมขังได้เด็ดขาด หลังปลูกรดนํ้าพอชุ่มเช้าเย็น บำรุงปุ๋ยจำพวกมูลสัตว์ เช่น ขี้วัว หรือขี้ควายแห้ง โรยตามหน้าดินสม่ำเสมอเดือนละครั้ง พร้อมตัดแต่งกิ่งให้เป็นทรงพุ่ม เวลามีใบและดอก ต้นชบาเมเปิ้ลจะสร้างสีสันสวยงามเป็นธรรมชาติดีมากครับ

.ที่มาhttp://news.enterfarm.com/conte